Η παραγωγή Ανοιχτού Περιεχομένου στην Ελλάδα είναι γεγονός τα τελευταία χρόνια. Με τον όρο Ανοιχτό Περιεχόμενο αναφερόμαστε σε περιεχόμενο που μπορεί να αντιγραφεί και να επαναεπεξεργαστεί. Το Ανοιχτό Περιεχόμενο δεν είναι περιεχόμενο που δεν υπόκεινται σε κανόνες πνευματικής ιδιοκτησίας απαραίτητα, με την παραδοσιακή έννοια. Το Ανοιχτό Περιεχόμενο, το οποίο μπορεί να είναι οποιαδήποτε πνευματική εργασία διατίθεται συνήθες με Ανοιχτή Αδειδότηση, για παράδειγμα με άδειες Creative Commons, οι οποίες δίνουν την δυνατότητα στο χρήστη, να χρησιμοποιήσει την εργασία, να την αναδημοσιεύσει, να την επεξεργαστεί ακόμα και να την εκμεταλλευτεί οικονομικά.
To Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης είναι από τους πρωτοπόρους στο κίνημα του Ανοιχτού Περιεχομένου. Παράγει, συσσωρεύει και συγκεντρώνει το μεγαλύτερο όγκο ανοικτού περιεχομένου στην Ελλάδα. Η γενική ιδέα είναι ότι η ανοιχτή και επαναχρησιμοποιήσιμη πληροφορία αποτελεί βασική προϋπόθεση συμμετοχής και ανάπτυξης στην κοινωνία της γνώσης. Αναγκαία συνθήκη για τη δημιουργία ένος βιώσιμου περιβάλλοντος επαναχρησιμοποιήσιμης πληροφορίας και διαλειτουργικών συστημάτων είναι η ύπαρξη των ηλεκτρονικών εκείνων υποδομών που υποστηρίζουν την παραγωγή, τεκμηρίωση, διασύνδεση, διατήρηση, διάθεση και -τελικά- επαναχρησιμοποίησή της. Το ΕΚΤ διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην οικολογία της επαναχρησιμοποιήσιμης γνώσης και δραστηριοποιείται τόσο μέσα από Ευρωπαϊκά όσο και συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα σε σχέση με την επαναχρησιμοποίηση ψηφιακού περιεχομένου προάγοντας τις δράσεις του Ψηφιακού Θεματολογίου 2020 και Ορίζοντα 2020 της ΕΕ καθώς και τις Ευρωπαϊκές πολιτικές που υποστηρίζουν το άνοιγμα της πληροφορίας και τη χρήση ανοικτών προτύπων.
Δράσεις ΕΚΤ – Ανοιχτό Περιεχόμενο.
Το http://openarchives.gr/ λειτουργεί ως σημείο ενιαίας αναζήτησης που δίδει πρόσβαση σε περισσότερες από 66 ψηφιακές βιβλιοθήκες και ακαδημαϊκά αποθετήρια ενώ το ευρετήριό του περιέχει σχεδόν 500000 έγγραφα που ενημερώνονται και ανανεώνονται σε καθημερινή βάση. Με τη δράση “Πλατφόρμα Παροχής Υπηρεσιών Κατάθεσης, Διαχείρισης και Διάθεσης Ανοιχτών Δεδομένων και Ψηφιακού Περιεχομένου” που παρέχεται σε υποδομές SaaS (http://epset.gr/el/SaaS_Services) το ΕΚΤ έχει πλαίσια συνεργασίας με περισσότερους από 70 φορείς πολιτισμού για τη συσσώρευση και μακροχρόνια διατήρηση περισσοτέρων από 2εκ. Ψηφιακών τεκμηρίων και είναι στη διασικασία κατάρτισης πλαισίων συνεργασίας με 40 επιπλέον φορείς μνήμης και πολιτισμού (μουσεία, αρχεία και βιβλιοθήκες) για την παροχή σε αυτούς υπηρεσιών προτυποποιημένης τεκμηρίωσης και απόθεσης των ψηφιακών τους τεκμηρίων.
Εκτός από τις δράσεις ανοικτών ηλεκτρονικών περιοδικών, το ΕΚΤ προσφέρει υπηρεσίες διαχείρισης ψηφιακού περιεχομένου βιβλιοθηκών μέσα από το σύστημα ΑΒΕΚΤ eOpac σε 5 βιβλιοθήκες (http://www.abekt.gr/eopac), ενώ με την υπηρεσία Αργώ (http://argo.ekt.gr/) επιτυγχάνεται η ταυτόχρονη αναζήτηση σε ανοικτά βιβλιογραφικά δεδομένα που διατίθενται από βιβλιοθήκες της Ελλάδας και του εξωτερικού. Πρόκειται για μια εφαρμογή που αναπτύχθηκε από το ΕΚΤ και αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για την καταλογογράφηση από τις βιβλιοθήκες, δεδομένου ότι τους επιτρέπει να εξάγουν βιβλιογραφικές εγγραφές και να τις εντάσσουν, μετά από απαραίτητη επεξεργασία, στους καταλόγους τους. Τέλος, με τον Εθνικό Συλλογικό Κατάλογο Επιστημονικών Περιοδικών (http://eskep.ekt.gr/eskep/) δίδεται πρόσβαση σε βιβλιογραφικά δεδομένα 81.549επιστημονικών περιοδικών, έντυπων και ηλεκτρονικών, που διαθέτουν 215 ελληνικές βιβλιοθήκες στις συλλογές τους.
Mε τη δράση των ανοικτών αποθετηρίων (http://epset.gr/el/Digital-Content/Digital-Repositories) το ΕΚΤ παρέχει πρόσβαση σε εκατομμύρια ηλεκτρονικές σελίδες με υλικό από όλες τις επιστήμες. Στο “Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (ΕΑΔΔ)” συγκεντρώνεται το σύνολο των διδακτορικών διατριβών που έχουν εκπονηθεί στα ελληνικά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, καθώς και οι διδακτορικές διατριβές που έχουν εκπονηθεί από έλληνες διδάκτορες σε Πανεπιστημιακά Ιδρύματα του εξωτερικού και έχουν αναγνωριστεί από το Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ). Την ευθύνη συγκρότησης, διάθεσης και διατήρησης του ΕΑΔΔ έχει δια νόμου το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ). Από το ηλεκτρονικό αποθετήριο του ΕΑΔΔ διατίθενται περισσότερες από 28.000 διδακτορικές διατριβές με δυνατότητες αναζήτησης, πλοήγησης και ξεφυλλίσματος (http://phdtheses.ekt.gr/eadd/?locale=el). Το Αποθετήριο Ήλιος αποτελεί υποδομή οργανωμένου ψηφιακού περιεχομένου που παρέχει ανοικτή διαδικτυακή πρόσβαση στο πλούσιο επιστημονικό έργο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (http://helios-eie.ekt.gr/EIE/). Οι ψηφιακές συλλογές του αποθετηρίου Πανδέκτης περιλαμβάνουν επιστημονικό και ερευνητικό υλικό του ΕΙΕ στους τομείς των Ανθρωπιστικών Επιστημών, της Ιστορίας και του Πολιτισμού. Πρόκειται για συλλογές που τεκμηριώθηκαν από ερευνητές του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών (Τμήματα Νεοελληνικών Ερευνών, Βυζαντινών Ερευνών, Ελληνικής & Ρωμαϊκής Αρχαιότητας), ψηφιοποιήθηκαν και διατίθενται από το EKT (http://pandektis.ekt.gr/).
Αποθετήριο για την Ακρόπολη
Το αποθετήριο εκπαιδευτικού περιεχομένου για την Ακρόπολη ενσωματώνει υλικό του Τομέα Ενημέρωσης και Εκπαίδευσης της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόποληςκαι υποστηρίζει με δυναμικό τρόπο την αναπαράσταση και ερμηνεία του παρελθόντος. Εκπαιδευτικοί, μαθητές και οικογένειες μπορούν να πλοηγηθούν στο αποθετήριο και να εμπλουτίσουν τόσο το μάθημα στο σχολείο όσο και την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο και στο μουσείο Ακρόπολης (http://repository.acropolis-education.gr/acr_edu/?locale=el). Το Αποθετήριο της Ζωφόρου του Παρθενώνα παρουσιάζει ένα μοναδικό έργο τέχνης που αξιοποιεί τις τεχνολογίες του Διαδικτύου για την ανάδειξη και προβολή πολιτιστικού περιεχομένου. Το αποθετήριο αναπτύχθηκε από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) και την Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Το αποθετήριο συμπληρώνει τον δικτυακό τόπο www.parthenonfrieze.gr για την ψηφιακή αναπαράσταση της ζωφόρου του Παρθενώνα, και απευθύνεται τόσο στους ειδικούς επιστήμονες όσο και στο ευρύτερο κοινό (http://repository.parthenonfrieze.gr/frieze/).