ΕΛ/ΛΑΚ | mycontent.ellak.gr |
freedom

Ο Σύριος κρατούμενος BASSEL KHARTABIL ρισκάρει τη ζωή του για το ελεύθερο ίντερνετ

Γνωστός παγκοσμίως ως υπερασπιστής του ελεύθερου ίντερνετ και της κουλτούρας λογισμικού ανοιχτού κώδικα, ο Bassel Khartabil κρατείται εδώ και 3,5 χρόνια από το καθεστώς του Bashar al-Assad. Στις 3 Οκτωβρίου 2015, μεταφέρθηκε από τη φυλακή Adra  σε άγνωστο προορισμό. Στις 10 Οκτωβρίου, η σύζυγός του

1. Bassel Khartabil by Christopher Adams, CC BY 2.0 Bassel Khartabil από Christopher Adams, CC BY 2.0

ενημερώθηκε πως το όνομά του έχει διαγραφεί από το μητρώο της φυλακής, χωρίς περαιτέρω πληροφορίες για το που μπορεί να βρίσκεται. Κανένα από τα μέρη που εμπλέκονται δεν αναγνωρίζει αν τον κρατάει ή όχι.

Ο Bassel Khartabil, ετών 34, ένθερμος υποστηρικτής της κουλτούρας του λογισμικού ανοιχτού κώδικα, κρατείται από τις 15 Μαρτίου 2012, στις φυλακές του συριακού καθεστώτος του Bashar al-Assad. Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της Ομάδας Εργασίας για την Αυθαίρετη Κράτηση, κατά την 72η σύνοδό της στη Γενεύη, ο Bassel Khartabil κρατείται αυθαίρετα από τον Απρίλιο του 2015, επειδή «άσκησε ειρηνικά το δικαίωμά του στην ελευθερία της έκφρασης», καθώς επίσης, επειδή «τάχθηκε υπέρ της απεριόριστης χρήσης του διαδικτύου».  Στις 3 Οκτωβρίου 2015, μεταφέρθηκε από τη  φυλακή Adra, που βρίσκεται στα βόρειο-ανατολικά προάστια της Δαμασκού, όπου παρέμενε φυλακισμένος από τον Δεκέμβριο του 2012, και οδηγήθηκε σε άγνωστη τοποθεσία, πιθανόν για να δικαστεί. Κατηγορούμενος, χωρίς όμως ποτέ να έχουν παρουσιαστεί αποδείξεις εναντίον του, ο Bassel βρίσκεται σε κίνδυνο περισσότερο από ποτέ.

Προγραμματιστής αναγνωρισμένος σε όλο τον κόσμο, για τη συμβολή του σε έργα ανοικτού κώδικα όπως η Mozilla Firefox, η Wikipedia και το Creative Commons, ο Bassel Khartabil συμμετείχε επίσης σε τοπικές δράσεις του AikiLab, στη Δαμασκό, το οποίο είναι ένας χώρος αφιερωμένος στις πρακτικές ψηφιακής τέχνης και στη διδασκαλία συνεργατικών τεχνολογιών. Για το συνολικό του έργο τιμήθηκε από την ιστοσελίδα Εξωτερικής Πολιτικής, που τον τοποθέτησε στην 19η θέση της κατάταξής της με τους πλέον σημαίνοντες στοχαστές του 2012. Το 2013 κέρδισε το βραβείο ψηφιακής ελευθερίας από το Ιndex on Censorship, ένα διεθνή οργανισμό ο οποίος από το 1972 προωθεί και υπερασπίζεται την ελευθερία της έκφρασης.

Η φυλάκισή του και η πρόσφατη μεταφορά του επηρεάζει και ανησυχεί βαθύτατα την open source κοινότητα καθώς επίσης και τους ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, όπως είναι η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Μετά τη δημοσίευση της μεταφοράς του Bassel, ο Jillian C. York, διευθυντής του Electronic Frontier Foundation (EFF), μια οργάνωση υπεράσπισης των πολιτικών ελευθεριών στον ψηφιακό κόσμο, δημοσίευσε στο λογαριασμό του στο Twitter το ακόλουθο μήνυμα:

 «Γνωρίζουμε ότι τα υπομνήματα δεν πρόκειται να πείσουν τη Συρία (ή οποιονδήποτε), αλλά είναι ο μόνος τρόπος που έχουμε. Βοηθήστε μας να εξαπλώσουμε τα νέα έτσι ώστε ο Bassel να παραμείνει ασφαλής ».

Σε λιγότερο από 140 χαρακτήρες, ο Jillian C. York κατάφερε να υποδείξει δύο πραγματικότητες: την τρομακτική σιωπή της Συριακής κυβέρνησης έναντι των ενεργειών για την απελευθέρωση του Bassel Khartabil και την προστατευτική δύναμη που βρίσκεται στην επαγρύπνηση των χρηστών του Διαδικτύου για τη μοίρα των πολιτικών κρατουμένων. Όσον αφορά το πρώτο σημείο, η Inès Osman, συντονιστής της Νομικής Υπηρεσίας του Ιδρύματος Alkarama ΜΚΟ, συνδέοντας τα θύματα των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον αραβικό κόσμο με τους μηχανισμούς του ΟΗΕ, επιβεβαιώνει την απάθεια των συριακών αρχών :

«Έχουμε αναλάβει δράση στον ΟΗΕ δύο φορές, το 2012 και το 2014, και ποτέ οι συριακές αρχές δεν έχουν ανταποκριθεί σε αιτήματα των Ηνωμένων Εθνών. Τον περασμένο Απρίλιο, η Ομάδα Εργασίας για την Αυθαίρετη Κράτηση ζήτησε την απελευθέρωση του Bassel, και η έκκληση για άλλη μια φορά αγνοήθηκε. Είναι σημαντικό ότι η διεθνής κοινότητα κάνει έκκληση για την εφαρμογή των εν λόγω αποφάσεων, οι οποίες σημειώνουν ότι δεν τηρήθηκαν τα πλέον στοιχειώδη δικαιώματά του: συνελήφθη, κρατήθηκε σε απομόνωση, υπεβλήθη σε βασανιστήρια και βρέθηκε ενώπιον του στρατιωτικού δικαστή με ψευδείς κατηγορίες. Όταν μάθαμε το Σάββατο ότι ο Bassel μεταφέρθηκε από τη φυλακή Adra προς άγνωστη κατεύθυνση και ότι κανείς δεν ξέρει πού βρίσκεται τώρα, αμέσως ενημερώσαμε την Ομάδα Εργασίας για τις Αναγκαστικές Εξαφανίσεις. Ελπίζουμε ότι αυτή τη φορά, οι συριακές αρχές να ανταποκριθούν».

Όταν δεν υπάρχει πια σεβασμός στα ανθρώπινα δικαιώματα, η δημόσια κινητοποίηση μπορεί να εκφράσει τουλάχιστον την ελπίδα του καθενός μας. Αυτό μας φέρνει στο δεύτερο σημείο: όσο περισσότερο η έκφραση της ελπίδας μας μοιράζεται και υπάρχει στο διαδίκτυο και στα κοινωνικά δίκτυα, τόσο πιο εύκολα θα γίνει πραγματικότητα. Αν, η δέσμευση του Bassel Khartabil για ένα ελεύθερο διαδίκτυο φαίνεται να τον έχει οδηγήσει στη φυλακή, η προσοχή που εμείς ως χρήστες του διαδικτύου θα δώσουμε στην υπόθεσή του μπορεί, σε κάποιο βαθμό, να τον βγάλει από τις σκιές. Με το να επιδεικνύεται ενδιαφέρον για τη ζωή του, είναι ένας από τους τρόπους με τον οποίο οι άνθρωποι μπορούν να αντιληφθούν ότι στη Συρία, ένα άτομο μπορεί να πεθάνει μόνο και μόνο επειδή χρησιμοποιεί ένα smartphone και καταλαβαίνει πως λειτουργεί το Διαδίκτυο.

UPDATE (18-11-2015): Η σύζυγος του Bassel Khartabil και δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων Noura Ghazi πληροφορήθηκε πρόσφατα από καθεστωτικές πηγές πως ο Bassel έχει καταδικαστεί μυστικά σε θάνατο. Μέχρι στιγμής, η πληροφορία δεν έχει επιβεβαιωθεί επίσημα. Ταυτόχρονα, το Internet Governance Forum από τη Βραζιλία εξέδωσε επίσημο αίτημα προς τη συριακή κυβέρνηση για την απελευθέρωση του Bassel. Αξίζει επίσης, να σημειωθεί πως το MIT Media Lab έχει προσφέρει στον Bassel ερευνητική θέση για το Palmyra Project και o οργανισμός Creative Commons τον έχει καλέσει ως Digital Cultural Preservation Fellow.

Επιβίωση στην Adra, κάτω από συνθήκες βομβαρδισμών

Παρουσιάζοντας την ιστορία του Bassel τα τελευταία πέντε χρόνια, περιγράφουμε ταυτόχρονα, με έμμεσο τρόπο, την συντετριμμένη Συρία. Από το ξεκίνημα της συριακής επανάστασης στις 15-18 Μαρτίου το 2011 (το κάλεσμα για την πρώτη εξέγερση, έως και την μετέπειτα επανάσταση στην Αίγυπτο; τις πρώτες «Διαδηλώσεις της Παρασκευής» και τις θηριώδεις καταστολές), μέχρι την αργή μετατροπή αυτής της επανάστασης σε μια αναπόφευκτη ένοπλη σύγκρουση, όπου 240.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και χιλιάδες χάθηκαν.

2. Bassel by Joi Ito, CC BY 2.0. Bassel από Joi Ito, CC BY 2.0

Ο Bassel Khartabil που εξαναγκάστηκε να περιοριστεί στη Συρία, είναι ένας ακόμα κρατούμενος από αυτούς, ο αριθμός των οποίων είναι δύσκολο να υπολογιστεί: κάποιος αναφέρει την κράτηση 8.000 φυλακισμένων, εκ των οποίων οι 600 γυναίκες, μόνο στην φυλακή της Adra, αριθμός που είναι τρεις φορές μεγαλύτερος της χωρητικότητας της φυλακής. Οι κρατούμενοι στην Adra έχουν φυλακιστεί για πολλούς και διάφορους λόγους, όπως η χρήση και εμπορεία ναρκωτικών, δολοφονίες ή ληστείες, αλλά επίσης, εκεί τίθενται υπό κράτηση άτομα που είναι γνωστά για τη δράση τους υπέρ της ελευθερίας του λόγου στο εξωτερικό. Ο Mazen Darwish, για παράδειγμα, είναι ένας από αυτούς. Είναι ο Πρόεδρος του Συριακού Κέντρου Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και Ελευθερίας του Λόγου, και συνελήφθηκε τον Φεβρουάριο του 2012, σχεδόν ένα μήνα πριν την ημέρα σύλληψης του Bassel Khartabil. Είχε αφεθεί προσωρινά ελεύθερος στις 10 Αυγούστου το 2015, πριν βγει στις 31 Αυγούστου η απόφαση αθώωσης του για την κατηγορία «δημοσίευσης πληροφοριών σε σχέση με τρομοκρατικές ενέργειες».

Όντας ήδη κρατούμενος λόγω άλλων ποινών, ο Bassel Khartabil υπήρξε κατηγορούμενος και σε στρατιωτικά δικαστήρια, οπότε εξαιρέθηκε από τη γενική πολιτική αμνηστία του Ιουνίου 2014 η οποία, αν και ήταν αδιαφανής, απάλλαξε πολλούς ειρηνικούς ακτιβιστές από τις κατηγορίες οι οποίες τους είχαν απαγγελθεί. Συνεπώς, βρισκόταν ακόμα στην Adra όταν η φυλακή δέχτηκε επίθεση από την ένοπλη ομάδα Jaysh al-Islam, η οποία πήρε τον έλεγχο δύο κτιρίων της φυλακής, στις 12 Σεπτέμβρη, μια μέρα που μπορεί να θεωρηθεί συμβολική, αφού είναι μια μέρα μετά τα πεντηκοστά γενέθλια του Bashar al-Assad. Οι κρατούμενοι βρέθηκαν ανάμεσα στα πυρά του στρατού και των επαναστατών, που προσπαθούσαν να ελευθερώσουν τη φυλακή. Ο Bassel Khartabil σώθηκε από αυτόν τον κατακλυσμό πυρών, αλλά 21 κρατούμενοι σκοτώθηκαν και εκατό, τραυματίστηκαν.

Αλλά και πάλι, όσον αφορά στη Συρία, οι πηγές ενημέρωσης είναι δύσκολο να προσεγγιστούν. Οι αριθμοί είναι κατά προσέγγιση, οι ομιλίες είναι πνιγμένες μέσα στο φόβο και η επικοινωνία επιβραδύνεται, εξαιτίας του καθεστώτος παρακολούθησης. Όπως τονίστηκε από τον δικηγόρο Benoît Huet σε ένα άρθρο γνώμης στην Γαλλική εφημερίδα Libération, σε έναν διαδικτυακά συνδεδεμένο κόσμο, ο πόλεμος στη Συρία έχει μετατραπεί σε πόλεμο της πληροφορίας, και δημιουργεί ερωτήσεις σχετικά με τη διάδοση και εκμετάλλευσή του. Διεθνώς, αυτός ο πόλεμος της πληροφορίας, κάτω από το διεισδυτικό πρίσμα των ΜΜΕ αλλά και από το πρίσμα μιας απομακρυσμένης σύγκρουσης εξαιτίας της πολυπλοκότητάς της, μας εμποδίζει από το να ενημερωθούμε ξεκάθαρα  για τα γεγονότα. Αυτό βέβαια, δε θα έπρεπε να μας ωθήσει στο να παραβλέψουμε έναν διαφορετικό πόλεμο της πληροφορίας, που ξεκίνησε την ίδια περίοδο σε τοπικό επίπεδο: στην καρδιά της Συρίας, προσωπικές πληροφορίες και περιεχόμενο που δημοσιεύθηκαν σε κοινωνικά δίκτυα χρησιμοποιούνται ως όπλα.

Τα συριακά smartphones, ο φόβος στην τσέπη

Το διαδίκτυο και ειδικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook, αποτελούν το προτιμώμενο μέσο επικοινωνίας για τους ανθρώπους της Συρίας, προκειμένου να προβάλουν την επανάσταση του 2011 και την αιματηρή καταστολή του καθεστώτος. Το ντοκιμαντέρ «Συρία: Μέσα στη μυστική επανάσταση» το οποίο μεταδόθηκε αρχικά από το BBC στις 26 Σεπτεμβρίου του 2011, συγκεντρώνει μερικά από αυτά τα βίντεο που μετά τη δημοσίευσή τους στο διαδίκτυο, επέτρεψαν στη διεθνή κοινότητα να συνειδητοποιήσει την εξέγερση στους δρόμους της Συρίας.

Παρόλα αυτά, δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η πρόσβαση στο διαδίκτυο δεν επιτρεπόταν πάντα στη Συρία, ούτε ο πληθυσμός της είχε στη διάθεση του το Facebook. Ο Bashar al-Assad, όταν ανέλαβε την εξουσία τον Ιούνιο του 2000, μετά το θάνατο του πατέρα του Hafez,, προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις σε πολλούς οικονομικούς και πολιτικούς τομείς. Μάλιστα, έκανε δυνατή την πρόσβαση στο διαδίκτυο. Όμως, αντιλαμβανόμενος τη δύναμη του διαδικτύου, το 2007 και το 2008 πήρε μέτρα λογοκρισίας έναντι των μεγάλων κοινωνικών δικτύων και της αραβικής Wikipedia αντίστοιχα.

Εξ αρχής, το δίκτυο ήταν υπό παρακολούθηση: όσοι πήγαιναν στα ίντερνετ καφέ για να «σερφάρουν» έπρεπε να παρουσιάσουν την ταυτότητά τους. Επίσης,  όπως εξηγεί ο Wahid Saqr, πρώην αξιωματικός ασφαλείας της συριακής κυβέρνησης στο Mishal Husain κατά τη διάρκεια του δεύτερου επεισοδίου του ντοκιμαντέρ του BBC στις 15 Σεπτεμβρίου 2011 «Πώς το Facebook άλλαξε τον κόσμο: Η Αραβική Άνοιξη», το ιστορικό περιήγησης των χρηστών καταγραφόταν.

Το Φεβρουάριο του 2011, ο Bashar al-Assad επέτρεψε τη σύνδεση στο Facebook, το YouTube και το Twitter. Η χειρονομία αυτή, μέσω της οποίας ήθελε να φανεί μεγαλόψυχος, έγινε γρήγορα αντιληπτή ως απειλητική. Τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να αποτελέσουν ένα αποτελεσματικό εργαλείο για να μπορεί η κυβέρνηση να παρακολουθεί τον πληθυσμό της και να συλλέγει πληροφορίες σχετικά με αυτούς που πιθανόν να αντίκεινται σε αυτήν. Έτσι, τα κοινωνικά δίκτυα της Συρίας ήταν ταυτόχρονα ένα πιθανό εργαλείο απελευθέρωσης για τον πληθυσμό, αλλά επίσης ένα μέσο καταναγκασμού που χρησιμοποιούσε η κυβέρνηση εναντίον του πληθυσμού. Η χρήση του ως όπλο, ψηφιακής επιτήρησης είχε ως αποτέλεσμα την καταδίωξη εκείνων, των οποίων οι φωνές θα μπορούσαν να αυξηθούν, πραγματικά ή δυνητικά, κατά του καθεστώτος στη Δαμασκό, αλλά και όλων όσοι κατείχαν μέσα ή δεξιότητες ηλεκτρονικών υπολογιστών.

Η Dana Trometer, ερευνήτρια και παραγωγός των ντοκιμαντέρ που αναφέρονται παραπάνω, υπέστη αυτή την τρομερή πραγματικότητα:

«Οι άνθρωποι που γνώρισα σε όλες τις ταινίες για τις οποίες  έχω εργαστεί σχετικά με τον αραβικό κόσμο και ιδιαίτερα στη Συρία, συχνά έχουν αναγκαστεί να διαφύγουν ή έχουν εξαφανιστεί, δυστυχώς, λίγο μετά τις συνομιλίες μας».

Ακόμα και σήμερα, στους δρόμους της εξορίας, οι πρόσφυγες εξηγούν πως είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο να έχουν στην κατοχή τους smartphone. Η απλή κατοχή μπορεί να οδηγήσει σε σύλληψη  από τους εκπροσώπους του συριακού καθεστώτος ή από τα μέλη της ISIS, που τους ζητάνε στα αντίστοιχα σημεία ελέγχου, να παραδώσουν τους κωδικούς πρόσβασης τους στο Facebook, έτσι ώστε να αναγνωρίσουν τις πολιτικές τους πεποιθήσεις.

Ο Bassel Khartabil είπε ότι στη Συρία, το να κρατάς ένα κινητό τηλέφωνο ήταν πολύ πιο επικίνδυνο από το να περπατάς με μια πυρηνική βόμβα. Εξαιτίας της δουλειάς του ως προγραμματιστής και της δέσμευσής του για την προώθηση ενός ελεύθερου διαδικτύου, του ήταν αδύνατο να απαλλαγεί από τους υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα,  καθώς επίσης και να ξεχάσει τις τεχνολογικές γνώσεις του. Στις 31 Ιανουαρίου του 2012, δύο εβδομάδες πριν από τη σύλληψή του, ανάρτησε στο Twitter το ακόλουθο μήνυμα:

« Οι άνθρωποι που είναι πραγματικά σε κίνδυνο δεν εγκαταλείπουν τη χώρα τους  ποτέ. Είναι σε κίνδυνο για κάποιο λόγο και για αυτό δε φεύγουν ».

Θέλοντας να χτίσει: το AikiLab και το Palmyra Project

Η θέση του ως επικεφαλής των Creative Commons στη Συρία και η συμμετοχή του, σε διεθνές επίπεδο, στην κινητοποίηση για τον ελεύθερο πολιτισμό, ήταν οι αιτίες για τα συχνά ταξίδια του στο εξωτερικό, από τα οποία πάντοτε μπορούσε να γυρίσει πίσω στην πατρίδα του. Ήταν στην Πολωνία, το Σεπτέμβρη του 2011 κατά τη διάρκεια του Creative Commons Summit, που ο φίλος του Jon Phillips, ο οποίος έκτοτε έγινε επικεφαλής της εκστρατείας #FreeBassel, τον είδε για τελευταία φορά:

«Τον παρακάλεσα να μη γυρίσει πίσω, ότι θα σκοτωνόταν ή θα φυλακιζόταν. Προσπάθησε να με καθησυχάσει, λέγοντάς μου ότι δε θα ρίσκαρε κάτι τέτοιο, και ότι όπως και να έχει, οι φίλοι του, η οικογένειά του, η σύντροφος του βρίσκονταν εκεί και ότι δε θα μπορούσε να μείνει. Κλάψαμε και αυτό ήταν πραγματικά άσχημο, στη συνέχεια περάσαμε το υπόλοιπο της βραδιάς γελώντας και σχεδιάζοντας ένα καινούριο κόσμο. Όταν ο ήλιος ανέτειλε, μπήκε στο ταξί του, χαιρέτισε για μια τελευταία φορά από το ανοιχτό παράθυρο και θυμάμαι ότι σκέφτηκα πως αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα τον έβλεπα; ότι θα συλληφθεί τη στιγμή που θα βγει από το αεροπλάνο».

Τα πράγματα δε συνέβησαν ακριβώς έτσι: Ο Bassel Khartabil κέρδισε λίγους ακόμα μήνες προσωρινής ηρεμίας, κατά τη διάρκεια της οποίας συνέχισε τη τοπική του δράση. Ενώ, η Συρία ήταν αποκλεισμένη, μόνο συγκεκριμένα ιδιωτικά λογισμικά έλαβαν άδεια διδασκαλίας στα πανεπιστήμια. Για το λόγο αυτό, από το 2010 ο Bassel Khartabil είχε ήδη ιδρύσει το AikiLab, το οποίο μπορεί να περιγραφεί, ανάλογα με τον καθένα, ως ένας χώρος για hacker ή ένα πολιτιστικό κέντρο, με στόχο την εκπαίδευση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις τεχνολογίες ανοιχτού λογισμικού.

Προγραμματιστές, καλλιτέχνες, καθηγητές και ντόπιοι επιχειρηματίες το επισκεπτόντουσαν συχνά: το AikiLab, όπως περιγράφεται από τον Dino Ahmad Ali, ήταν ένα μεγάλο διαμέρισμα με δύο δωμάτια, όπου ο καθένας μπορούσε να πάει να εργαστεί ακόμα και να κοιμηθεί, εάν η εργασία του ήθελε περισσότερο χρόνο, να πιεί τον καφέ του ή την μπύρα του στην κουζίνα, προκειμένου να πάρει δυνάμεις ή να ξεκουραστεί. Το μεγαλύτερο δωμάτιο χρησίμευε για συσκέψεις, και διασημότητες από τον χώρο του διαδικτύου το επισκέπτονταν για να μοιραστούν τις γνώσεις τους, όπως ο ιδρυτής της Mozilla Mitchell Baker και ο διευθυντής του MIT Media Lab Joi Ito.

Ο Dino και ο Ahmad Ali Bassel Khartabil ήταν επίσης συνεργάτες. Δούλευαν και οι δύο για τον εκδοτικό οίκο ονόματι Al-Aous, για το Discover-Syria.com, μια ιστοσελίδα που προσφέρει πληροφορίες για τον πολιτισμό της Συρίας – ο Dino ως καλλιτεχνικός διευθυντής και ο Bassel ως τεχνικός διευθυντής. Ο Bassel Khartabil αφοσίωσε πολλά χρόνια από τη ζωή του για ένα  έργο το οποίο είχε ιδιαίτερα μέσα στην καρδιά του, το Palmyra Project. Πάνω σε CD-Rom, το έργο αυτό ήταν μια φιλόδοξη εικονική περιήγηση σε μια αρχαία πόλη, πλήρως ανοικοδομημένη σε εικόνες 3D, με βάση εγγράφων επιστημονικού και αρχαιολογικού περιεχομένου.

«Αρχικά, ο Bassel ασχολούταν μόνο με προγραμματισμό. ‘Όμως ως άνθρωπος με πολλαπλά ταλέντα, έμαθε πώς να χρησιμοποιεί το λογισμικό Maya και κατανόησε τα μοντέλα 3D», θυμάται ο Georges Dahdouh, ο οποίος πήρε μέρος στην ομάδα μερικούς μήνες αργότερα ως επικεφαλής μοντελοποίησης. «Έμαθε επίσης τη λειτουργία μιας παιχνιδομηχανής, προκειμένου να κατανοήσει τη διαδρομή της εικονικής 3D περιήγησης και στο τέλος, μαζί με άλλα μέλη της ομάδας, μπορούσε να δουλέψει πάνω σε οποιοδήποτε κομμάτι του έργου, με εξαίρεση τα πνευματικά δικαιώματα και την έρευνα, για τα οποία μια ομάδα είχε οριστεί προκειμένου να μελετήσει τις ιστορικές πηγές και συνεντεύξεις με αρχαιολόγους».

Η εμφάνιση της Palmyra αναδημιουργήθηκε μέσα από το Project Palmyra

Προσαρμοσμένο για το ευρύ κοινό, το Project Palmyra επρόκειτο να αποτελέσει μια κάποιου είδους ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια για αυτήν την πόλη, που είναι επίσης γνωστή με το όνομα Tadmor, επαναφέροντάς την μέσα από τη συλλογή εικόνων και κειμένων και μέσα από την κατανόηση των νέων τεχνολογιών, που χρησιμοποιούνται από τους ειδικούς και τους αρχαιολόγους. Ο Khaled Al-Assad, διευθυντής των αρχαίων της Palmyra μεταξύ 1963 και 2003, αλλά και φίλος του Bassel Khartabil, ήταν ένας από αυτούς. Αυτός ο σπουδαστής αποκεφαλίστηκε στις 18 Αυγούστου 2015 από την ISIS, πριν την έκθεση του σώματος του στους δρόμους από τους εκτελεστές τους, καθώς τη δημοσίευση φωτογραφιών του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Μιας και το CD-ROM δεν έχει κυκλοφορήσει μέχρι και σήμερα, τα μέλη της εκστρατείας #FreeBassel αποφάσισαν να ανανεώσουν το Palmyra Project, ξεκινώντας το #NewPalmyra στις 15 Οκτώβρη 2015. Το #NewPalmyra είναι μια διαδικτυακή κοινότητα και μια πλατφόρμα αποθήκευσης δεδομένων, για να τιμήσουν τη δουλειά του Bassel. Το έργο διευθύνεται από τον Barry Threw, ψηφιακό καλλιτέχνη και διευθυντή λογισμικού για την Obscura, ο οποίος επίσης βοήθησε στο να επιτραπεί τεχνικά η #racingextinction, δηλαδή η προβολή ενός βίντεο πάνω στο κτίριο Empire State Building. Πίσω και από τα δύο αυτά hashtags κρύβεται η παρόμοια επιθυμία για την αξιοποίηση της αρχιτεκτονικής, με σκοπό την αύξηση της δημόσιας ευαισθητοποίησης, προβάλλοντας είδη που βρίσκονται σε κίνδυνο πάνω σε έναν από τους πιο δημοφιλείς ουρανοξύστες της Νέας Υόρκης. Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η ευαισθητοποίηση του κόσμου σχετικά με την κλιματική αλλαγή, και ενσωματώνεται η ψηφιακή τεχνολογία στην υπηρεσία μιας απειλούμενης Συρίας:

«Η αρχαία πόλη Palmyra ήταν μια δίοδος ζωτικής σημασίας για το εμπόριο και για τον πολιτισμό», λέει ο Threw, «Με το #NewPalmyra, αντιτασσόμαστε στην απερίσκεπτη καταστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών από τους ISIS, με τη δύναμη της θέλησης για δημιουργία ενός ανθρώπου όπως ο Bassel Khartabil. Ελπίζουμε ότι αυτό το έργο θα αυξήσει την επίγνωση του έργου του και θα συμβάλλει στην απελευθέρωσή του».

Ένας πολίτης διώκεται από στρατιωτικό δικαστήριο

Ο Bassel Khartabil συνελήφθη στις 15 Μαρτίου του 2012, ακριβώς έξω από την εργασία του, (στη συνοικία al-Mazzeh της Δαμασκού), από τους άνδρες του Κλάδου 215, μιας από τις υπηρεσίες πληροφοριών του στρατού της πόλης. Αφού ανακρίθηκε και βασανίστηκε για πέντε ημέρες, τον συνόδευσαν στο σπίτι του, όπου και κατασχέθηκε εξοπλισμός υπολογιστών και διάφορα έγγραφα. Στη συνέχεια κρατήθηκε μυστικά για εννέα μήνες.

Από τότε γνωρίζουμε πως πρώτα μεταφέρθηκε στον Κλάδο 248 της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών και στη συνέχεια πέρασε οκτώ μήνες σε απομόνωση στη φυλακή Adra. Εκεί παρουσιάστηκε σε ένα στρατιωτικό δικαστήριο στις 9 Δεκεμβρίου 2012.

«Το στρατιωτικό δικαστήριο ειδικεύεται σε ποινικές δίκες στρατιωτικών σε καιρό πολέμου, υπάγεται στο Υπουργείο Άμυνας και όχι στο Υπουργείο Δικαιοσύνης. Αποτελείται από τρεις στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένου ενός προέδρου. Οι διαδικασίες κράτησης είναι μυστικές και οι κατηγορούμενοι δεν έχουν κανένα δικαίωμα σε νομική αρωγή», μας εξηγεί η Noura Ghazi, δικηγόρος και ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα η οποία είχε εμπλακεί με την υπόθεση του Bassel Khartabil λίγο πριν από τη σύλληψή του. «Οι ετυμηγορίες είναι ιδιαίτερα σοβαρές και μπορεί ακόμη να περιλαμβάνουν και την ποινή του θανάτου. Οι κυρώσεις επιβάλλονται αμέσως, αποτρέποντας οποιαδήποτε αναθεώρηση των αποφάσεων. Μετά τα γεγονότα του 2011, το στρατιωτικό δικαστήριο έχει ενεργοποιηθεί για τη δίωξη ειρηνιστών όπως ο Bassel, οι Anas και Salah Shughri και πολλοί άλλοι. Αυτό αποτελεί σαφή παραβίαση των νόμων, του Συντάγματος και του ίδιου του διατάγματος που ίδρυσε αυτό το δικαστήριο».

Η δίκη του Bassel Khartabil, ενός πολίτη  που δικάζεται χωρίς αντιπροσώπευση από στρατιωτικό δικαστήριο, διήρκησε μόνο λίγα λεπτά χωρίς καμία απόδειξη σε βάρος του, όπως επισημάνθηκε από την Ομάδα Εργασίας για την Αυθαίρετη Κράτηση. Μετά από αυτή τη σύντομη και άδικη δίκη, μεταφέρθηκε αμέσως στην φυλακή Sidnaya, που είναι γνωστή ως «μια από τις πιο κακόφημες του καθεστώτος»

Στη συνέχεια, αποστέλλεται στη φυλακή Adra, όπου μπόρεσε να δεχτεί μια επίσκεψη από την οικογένειά του στις 26 Δεκέμβρη 2012. Τον βρήκαν σε κρίσιμη σωματική και ψυχολογική κατάσταση. Του δόθηκε το δικαίωμα να παντρευτεί την Noura Ghazi στη φυλακή, στις 7 Ιανουαρίου 2013. Κρατήθηκε στη φυλακή Adra μέχρι τις 3 Οκτωβρίου 2015. Σύμφωνα με ένα μήνυμα που δημοσιεύτηκε την ίδια ημέρα στη σελίδα του Facebook της εκστρατείας #FreeBassel, ο Bassel

«μεταφέρθηκε από τη φυλακή Adra σε άγνωστο προορισμό, καθώς μια περιπολία, την προέλευση της οποίας κανείς δεν γνωρίζει, ήρθε να του ζητήσει να τακτοποιήσει τις υποθέσεις του. Πιστεύουμε ότι μεταφέρθηκε στην έδρα του αστικού δικαστηρίου της στρατιωτικής αστυνομίας της επαρχίας al-Qaboun. Για άλλη μια φορά δεν ξέρουμε που βρίσκεται ο Bassel και είμαστε πολύ ανήσυχοι».

Ο Bassel Khartabil, προγραμματιστής, δάσκαλος και ειρηνιστής, ο οποίος επέζησε από τα βασανιστήρια, την απομόνωση, την πείνα και τις βόμβες, σίγουρα ζει υπό την απειλή μιας φοβερής ποινής. Θυμηθείτε, έχετε και σεις σίγουρα ένα κινητό τηλέφωνο στην τσέπη.

Αρθρο απο την Stephanie Vidal
Αρχικά δημοσιεύθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2015 στο Slate.FR

Μετάφραση στα αγγλικά από τους Philippe Aigrain, Melanie Dulong de Rosnay, Jean-Christophe Peyssard.

Μετάφραση στα ελληνικά απο τη γαλλική και αγγλική έκδοση από την Αλεξάνδρα Γιαννοπούλου και την Αιμιλία Γιβροπούλου. Επιμέλεια του ελληνικού κειμένου από τη Μυρτώ Ευαγγελίδου.

Υστερα απο τη διεθνή συγκίνηση (#FreeBassel) που προκάλεσε η ιστορία του Bassel Khartabil, αποφασίσαμε να μοιραστούμε αυτό το άρθρο με την άδεια Creative Commons Attribution 4.0. Η αναδημοσίευση του άρθρου είναι ελεύθερη, οποιαδήποτε αναδημοσίευση πρέπει να αναφέρει το όνομα της συγγραφέας Stéphanie Vidal και το περιοδικο Slate.fr.

Πηγή άρθρου: https://diginsiteblog.wordpress.com

Leave a Comment