ΕΛ/ΛΑΚ | mycontent.ellak.gr |
freedom

Η ανοιχτή πρόσβαση επιταχύνει την επιστημονική πρόοδο

Έξι χρόνια πριν,  ένας επιστήμονας του Χάρβαρντ, ο  Jay Bradner ανακάλυψε κάτι ασυνήθιστο.  Το εργαστήριο του είχε απομονώσει ένα ένα μόριο  ποντικιού που ονομάζεται JQ1, το οποίο φάνηκε να αναστρέφει τα αποτελέσματα μιας σοβαρής μορφής καρκίνου. Αλλά αυτό που έκανε με το JQ1 ήταν ακόμη πιο ασυνήθιστο: Αντί να υποβάλλει τα ευρήματα σε ένα διάσημο περιοδικό, ο Bradner μοίρασε ανοιχτά τη δομή του μορίου – με δωρεάν και επαναχρησιμοποιήσιμο τρόπο για όλους.

Στόχος του Bradner ήταν να διαδώσει όσον το δυνατόν πιο πολύ  το εύρημα του εργαστήριο του, για να ενθαρρύνει και να επιταχύνει συνεργασίες για την αντιμετώπιση του καρκίνου  και την επιτάχυνση συνεργασιών. Και παρόλο που η αρχική ιδέα για τα αποτελέσματα του JQ1 δεν ήταν η αναμενόμενη, ο ίδιος και  οι υπόλοιποι που μοιραστήκαν την έρευνα του, τελικά πέτυχαν σε διαφορετικά μέτωπα. Το JQ1 τώρα έχει ευρεία χρήση σε θεραπείες για την λοίμωξη HI ,  τις καρδιακές παθήσεις, το καρκίνο του παγκρέατος, και σε πολλά άλλα.

Παρά αυτήν την επιτυχία, το μεγαλύτερο μέρος της επιστημονικής έρευνα σήμερα δεν δημοσιεύεται ανοιχτά – που σημαίνει ελεύθερα, για όλους, χωρίς καθυστέρηση από τη στιγμή της δημοσίευσης. Αντ ‘αυτού, υπάρχει πίσω από χρονοκαθυστερήσεις και paywalls που κοστίζουν μέχρι $ 35 ανά άρθρο για πρόσβαση. Ακόμα και στην περίπτωση, που  επιστημονικές πληροφορίες είναι ελεύθερες για ανάγνωση,  υπόκεινται σε περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων που  εμποδίζουν την αναδιατύπωση της πληροφορίας, γρήγορα με νέους τρόπους.

stack of newspaper next to a laptop (isolated on white)

Ένα αυξανόμενο κίνημα για την ανοιχτή πρόσβαση επιδιώκει να το αλλάξει αυτό, διότι οι περιορισμοί σχετικά με τη χρήση των επιστημονικών ανακαλύψεων παρεμποδίζουν την αποτελεσματικότητα της έρευνας, αυξάνουν το κόστος, και, τελικά καθυστερούν ή ακόμη και  εμποδίζουν την επιστημονική πρόοδο.

Αν οι δημοσιευμένες έρευνες και τα δεδομένα ήταν ελεύθερα προσβάσιμες και επαναχρησιμοποιήσιμες από ερευνητές διαφόρων συμφερόντων, οι επείγουσες λύσεις θα μπορούσαν να επιταχυνθούν σημαντικά. Οι επιστήμονες θα μπορούσαν γρήγορα να διασταυρώσουν σημαντικές μελέτες και να εντοπίσουν δυνητικά  λάθη. Οι ιατρικές υπηρεσίες θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στην πιο πρόσφατη τεχνική καθοδήγηση για τη βελτίωση της φροντίδας των ασθενών. Και οι φοιτητές σε όλο τον κόσμο θα μπορούσαν να αξιοποιήσουν και να κτίσουν πάνω στο έργο άλλων. Με ειλικρίνεια, οι καλές ιδέες θα μπορούσαν πραγματικά να προέρχονται από οποιονδήποτε, οπουδήποτε.

Μερικές προσπάθειες  ανοικτής πρόσβασης – όπως το Human Genome Project, ένα από τα πιο φιλόδοξα προγράμματα στον κόσμο, για την καταγραφή του πλήρους συνόλου του ανθρώπινου DNA – δείχνουν πόσο σημαντικό αντίκτυπο θα μπορούσε να έχει η ανοικτή πρόσβαση. Το  Human Genome Project μοιράζει ελεύθερα καθένα από τα τρία δισεκατομμύρια γράμματα του DNA του σώματος , και αυτή η ανοιχτή πρόσβαση οδήγησε στην ανακάλυψη περισσότερων από 1.800 γονιδίων ασθενειών και δημιούργησε πάνω από $ 1.000 δισεκατομμύρια οικονομικού οφέλους σε ένα φάσμα τομέων, συμπεριλαμβανομένης της υγειονομικής περίθαλψης, της ενέργειας και της γεωργίας. 

Αυτό είναι το μέλλον που οραματίζεται ένας αυξανόμενος αριθμός  από σχολές και πανεπιστήμια που υποστηρίζουν την έρευνα και την ανάπτυξη. Κατά τα τελευταία χρόνια, η NASA, το Research Councils UK,  η Wellcome, το Massachusetts Institute of Technology και το University of California έχουν όλα υλοποιήσει πολιτικές ανοικτής πρόσβασης.

cc-by_icon-svg

Η άδεια χρήσης CC BY διευκολύνει  διαδικασίες, όπως η εξόρυξη κειμένου, και  βοηθά τους ερευνητές να κατανοήσουν μοτίβα σε μεγάλα σύνολα δεδομένων. Προωθεί επίσης την καινοτομία, ξεκλειδώνοντας την ικανότητα των ανθρώπων σε όλους τους τομείς και γεωγραφικές περιοχές για να χτίσουν σε ένα έργο ενός άλλου. Σε αντίθεση με την άδεια CC BY-NC , η άδεια CC BY επιτρέπει την εμπορική χρήση, πράγμα που σημαίνει ότι επιτρέπει άμεσα τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα που είναι τόσο απαραίτητες για την επιστημονική καινοτομία.

Για να είμαστε σαφείς: η ελεύθερη και ανοικτή επαναχρησιμοποίηση δεν σημαίνει κατάχρηση. Σύμφωνα με την άδεια CC BY, οι ερευνητές και εκδότες δεν παραχωρούν την αξία του ονόματός τους: Η άδεια περιλαμβάνει σημαντικούς μηχανισμούς για την προστασία από την ακαδημαϊκή διαστρέβλωση, και προστατεύει τα λογότυπα των περιοδικών από τις ανατυπώσεις,

Η άδεια CC BY κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος ανάμεσα στους εκδότες ανοιχτής πρόσβασης , συμπεριλαμβανομένου του  the Lancet και του Cell Reports. Είναι η κορυφαία επιλογή για τους ερευνητές. Το 2015, η Publishing Group Nature ανέφερε ότι το 96 τοις εκατό των ερευνητών  που δημοσιεύουν άρθρα ανοικτής πρόσβασης επιλέγουν την άδεια CC BY.

Η αλλαγή του status quo είναι δύσκολη, αλλά είναι δυνατή όταν οι άνθρωποι συνεργάζονται για να επανεξετάσουν ξεπερασμένες παραδοχές και πρακτικές. Με την υποστήριξη των ερευνητών, των εκδοτών, και της ευρύτερης ακαδημαϊκής κοινότητας, νομικά πλαίσια, όπως η CC BY μπορεί να επεκτείνει το διασυνδεδεμένο ιστό της ανθρώπινης γνώσης και να διευκολύνει τη χρήση του από όλους.

Σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο, αυτές οι αλλαγές  θα προωθήσουν ό, τι καλύτερο για την επιστημονική διαδικασία: την ικανότητα των ανθρώπων να δημιουργούν νέες ιδέες που σώζουν ζωές, κτίζοντας πάνω στα έργα του παρελθόντος, σε έναν κόσμο όπου  η ανταλλαγή και χρήση των δεδομένων στον τομέα της ιατρικής , της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.

Πηγή άρθρου: https://www.statnews.com

Leave a Comment