ΕΛ/ΛΑΚ | mycontent.ellak.gr |
freedom

Το ψηφιακό υλικό μας μοιράζεται ολοένα πιο ανοιχτά

Αρχική δημοσίευση στα αγγλικά: opensource.com

Στον πυρήνα τους οι άδειες Creative Commons είναι μια απλή ιδέα: όταν οι άνθρωποι μοιράζονται μεταξύ τους τη δημιουργικότητα και τις γνώσεις τους, μπορούν να συμβούν καταπληκτικά πράγματα.

Δεν πρόκειται για κάτι νέο. Για αιώνες οι άνθρωποι προσαρμόζονται και χτίζουν ο ένας πάνω στη δουλειά των άλλων. Μουσικοί αντιγράφουν ρυθμούς από τις δημιουργίες άλλων μουσικών. Καλλιτέχνες δημιουργούν νέα έργα από εικόνες άλλων. Καθηγητές δανείζονται τις δραστηριότητες και τα σχέδια μαθήματος από συναδέλφους τους. Επιστήμονες χτίζουν πάνω στα αποτελέσματα της δουλειάς άλλων και κάνουν νέες ανακαλύψεις.

Πιστεύουμε ότι η κοινή χρήση -μερικές φορές συμβαίνει στιγμιαία, ενώ άλλες εφαρμόζεται από γενιά σε γενιά- είναι ο τρόπος με τον οποίο μεγαλώνει η κοινωνία, αναπτύσσεται η κουλτούρα και προκύπτει η καινοτομία. Επίσης πιστεύουμε ότι η πνευματική ιδιοκτησία συχνά στέκεται εμπόδιο σε αυτή τη διαδικασία, τις περισσότερες φορές χωρίς την πρόθεση του ιδιοκτήτη. Για το λόγο αυτό δημιουργήθηκαν οι άδειες Creative Commons (CC).

Εκατομμύρια δημιουργών ανά τον κόσμο χρησιμοποιούν άδειες CC προκειμένου να δώσουν σε άλλους την άδεια να χρησιμοποιήσουν τη δουλειά τους με τρόπους που διαφορετικά δε θα ήταν επιτρεπτοί. Αυτά τα εκατομμύρια χρηστών είναι η απόδειξη ότι τα Creative Commons λειτουργούν.

Ωστόσο, πάντα ήταν πρόκληση η μέτρηση του μεγέθους των κοινών. Καθώς δεν υπάρχει κάποια διαδικασία καταγραφής ή κάποιο κεντρικό αποθετήριο ή κατάλογος των έργων που αδειοδοτούνται με CC, είναι πρακτικά αδύνατο να εκτιμήσουμε με ακρίβεια πόσα έργα υπάρχουν με αυτή την αδειοδότηση, πόσοι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις άδειες CC, πού βρίσκονται αυτοί οι άνθρωποι ή πως χρησιμοποιούν τις άδειες.

Το μέγεθος των commons

Το 2015 θα ξεπεράσουμε το ένα δισεκατομμύριο έργων δημοσιευμένων με άδειες Creative Commons. Σήμερα υπάρχουν περισσότερα από 882 εκατομμύρια αντικείμενα ψηφιακού περιεχομένου με άδεια CC (ή CC-0).

commons1

Σχεδόν 56% αυτού του περιεχομένου διαμοιράζεται με άδειες που επιτρέπουν τις μετατροπές του και την εμπορική του χρήση (αναφερόμαστε συνήθως σε αυτές ως άδειες ανοιχτών πολιτισμικών δεδομένων). Το 2010, περίπου 40% των έργων με άδειες CC βρίσκονταν στην κατηγορία αυτή. Η αύξηση που παρατηρείται από τότε αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη ποικιλομορφία του τρόπου και του χρόνου χρήσης των αδειών CC και νομίζουμε ότι αναφέρεται σε χρήστες, οι οποίοι έχουν ανακαλύψει την αξία και τη δύναμη της ανοιχτής κοινής χρήσης έργων. Σε αυτούς τους χρήστες περιλαμβάνονται εθνικές κυβερνήσεις και μεγάλα ιδρύματα.

Ποσοστό χρήσης των έργων με άδεια creative commons

Είναι επίσης εντυπωσιακή η παρατήρηση ότι 76% των έργων επιτρέπουν προσαρμογές πάνω στο αρχικό και 58% επιτρέπουν εμπορική χρήση.

Άδειες CC ανά ποσοστό χρήσης

CC0: 4%
CC BY: 19%
CC BY-SA: 33%
CC BY-ND: 2%
CC BY-NC: 4%
CC BY-NC-SA: 16%
CC BY-NC-ND: 22%

Τα παραπάνω στοιχεία βασίζονται στην έκθεση “State of the Commons“.

4 thoughts on “Το ψηφιακό υλικό μας μοιράζεται ολοένα πιο ανοιχτά

  1. Καλησπέρα. Υπάρχει κάποια σχεικά ακριβήσ καταγραφή της χρονικής μεταβολής των έργων με άδεια CC, στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων; Πχ, σήμερα είναι 882 εκατομμύρια. Πόσα ήταν πριν 6 μήνες; Πριν 12 μήνες; (κλπ)

    Από την χρονική αυτή εξέλιξη μπορεί κανείς να μελετά κατά πόσο το φαινόμενο επιταχύνεται ή ενδεχομένως παρεμποδίζεται από κάποια πολιτική ή επηρρεάζεται από αλλαγές στην αγορά, κρίσεις, κλπ. Αν συμβαδίζει η αύξηση με τη διόγκωση της χρήσης του διαδικτύου, των κοινωνικών δικτύων…

    • Καλημέρα. Δε γνωρίζουμε κάποια συγκεκριμένη καταγραφή με την έννοια που την περιγράφετε. Στο συγκεκριμένο άρθρο αναφέρει ότι “… δεν υπάρχει κάποια διαδικασία καταγραφής ή κάποιο κεντρικό αποθετήριο ή κατάλογος των έργων που αδειοδοτούνται με CC…” και ως εκ τούτου θεωρώ ότι είναι πρακτικά δύσκολο να γίνει μια τέτοια παρακολούθηση.

      • Ευχαριστώ για την απάντηση. Τελείως τυχαία έπεσα πάνω σε μια σημερινή (!) αναδημοσέυση άρθρου, που αναφέρεται αποκλειστικά σια peer reviewed papers με CC license. Φυσικά, αυτά αποτελούν υποσύνολο των έργων με άδειες CC.

        http://blogs.plos.org/opens/2014/08/15/rise-rise-creative-commons-1-2m-cc-licensed-scholarly-articles/

        Αναφέρει και μεθοδολογία για να εκτιμηθούν τα άρθρα και αναδρομικά σε παλαιότερα έτη. Για όσους, σαν κι εμένα, που τυχόν ενδιαφέροναι να πέσουν σε υπολογισμούς:-)

        • Το άρθρο στο οποίο παραπέμπετε είναι όντως πολύ ενδιαφέρον. Για την επιστημονική αρθρογραφία μπορεί να εφαρμοστεί μια τέτοια μεθοδολογία που περιγράφεται. Ωστόσο δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για το σύνολο των ψηφιακών έργων που διατίθενται με CC. Σε κάθε περίπτωση αναδύεται η εικόνα μιας διαδικασίας που έρχεται στο προσκήνιο, αλλά, κατά τη γνώμη μου, ακόμα δεν είναι τόσο διαδεδομένη ώστε να υπάρχουν τα αντίστοιχα εργαλεία και μέθοδοι που την καταγράφουν.

          Συμφωνώ, ωστόσο, ότι τα επιστημονικά άρθρα είναι μια καλή αρχή για κάποιον που θέλει να αποκτήσει μια εικόνα για την εξέλιξη της εφαρμογής αδειών CC, τόσο για το συγκεκριμένο αντικείμενο, όσο και γενικότερα.

Leave a Comment